back to top
26 Kasım, 2025, Çarşamba
Ana SayfaYayınlarYorumF-35’lere S-400 Almamız mı Engel Oldu?

F-35’lere S-400 Almamız mı Engel Oldu?

Netanyahu’nun Türkiye’nin F-35 almasına şiddetle karşı çıkacaklarına dair son açıklaması, Türkiye’nin F-35 hikâyesini yeniden tartışma konusu yaptı.

Türkiye’de kimi çevrelere göre, Türkiye’nin F-35 alamamasının temel nedeni S-400 hava savunma sistemlerini Rusya’dan temin etmesiydi.

Bu çevrelere göre, Türkiye 15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Rusya’dan S-400’leri almasaydı, Amerika Birleşik Devletleri F-35’leri çoktan Türkiye’ye teslim etmiş olurdu. Dolayısıyla S-400 kararının yanlış bir siyasi karar olduğunu, Amerika’nın gereksiz yere provoke edildiğini iddia ediyorlar.

Halbuki gerçekler hiç de bu kadar basit değil. Zira ABD’nin yahut Batılı müttefiklerimizin kritik savunma sistemleri söz konusu olduğunda Türkiye’ye karşı uyguladıkları ilk ambargo bu değil.

Türkiye S-400’leri almadan önce de Batılı müttefiklerimiz birçok silah sistemini Türkiye’ye satmadılar.

Türkiye’ye sattıkları bazı sistemlerin ise ya daha düşük versiyonlarını verdiler yahut bunların kullanımına coğrafi sınırlamalar getirdiler.

Kıbrıs Barış Harekâtı’nda olduğu gibi, Türkiye bu müttefiklerimizin istemediği adımlar attığında da Türkiye’ye karşı yedek parça ve mühimmat ambargoları uyguladılar.

Dolayısıyla silah sistemleri söz konusu olduğunda ambargo, engelleme ve kısıtlama politikaları ne S-400 ile başladı ne de yakın zamanda bitecek gibi görünüyor.

Asıl Mesele: Bölgesel Güç Dengesi ve İsrail Faktörü

Hatırlayalım: Türkiye ile Amerika Birleşik Devletleri’nin arasının Soğuk Savaş sonrasında iyi olduğu dönemlerde, Avrupa ile ilişkilerin olumlu seyrettiği zamanlarda dahi ABD, Türkiye’ye saldırı helikopterleri ve SİHA/İHA sistemlerini hiçbir şekilde satmadı.

Türkiye’nin terörle mücadelesinde bu sistemlere acilen ihtiyaç duymasına, bu eksiklik nedeniyle binlerce askerini ve sivilini şehit vermesine rağmen müttefiklerimiz bu silahları Türkiye’ye vermemekte ısrar ettiler.

Sonuç olarak Türkiye kendi savunma sanayii ile bu ürünlerin çoğunu geliştirmek zorunda kaldı ve bunu büyük bir mücadeleyle başardı.

Bugün F-35 tartışmasında da Netanyahu’nun açıklamalarında görüldüğü gibi, Suudi Arabistan’ın ABD’den alacağı F-35’lerin İsrail F-35’lerine göre daha düşük kabiliyetlere sahip olacağı ve İsrail’in hava üstünlüğüne zarar vermeyecek şekilde konfigüre edildiği İsrail’e garanti edilmektedir.

Bu da bize meselenin yalnızca S-400 olmadığını; esas meselenin İsrail’in bölgede sahip olduğu askerî üstünlüğü sürdürmek, Türkiye’nin kritik dış politika ve güvenlik alanlarında elini güçlendirecek ileri teknolojilere erişimini sınırlamak ve mümkün olduğunca geciktirmek olduğunu çok net bir şekilde göstermektedir.

Prof. Dr. Enes Bayraklı, Türkiye Araştırmaları Vakfı başkan yardımcısıdır.
Bu yazı, ilk olarak 22.11.2025 tarihinde Haber 7’de yayımlanmıştır.
Enes Bayraklı
Enes Bayraklı

Prof. Dr. Enes Bayraklı, Türk-Alman Üniversitesi Siyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Bölüm başkanıdır. Lisans eğitimini Viyana Üniversitesi’nde tamamladı. Yine aynı üniversiteden 2006’da yüksek lisans ve 2012’de doktora derecelerini aldı. Çalışma alanları arasında İslamofobi, Türkiye-AB ilişkileri, Almanya dış politikası, Avrupa’da aşırı sağ hareketler, terör örgütleri ve dış politika analizi bulunmaktadır. 2015 yılından beri yıllık olarak yayımlanan Avrupa İslamofobi Raporu’nun editörlüğünü yapmaktadır. Bayraklı Türkiye Araştırmaları Vakfı Başkan Yardımcısıdır.

İLGİLİ MAKALELER

Çok Okunan